هه‌واڵه‌كانی عێراق
ئابوری

له‌سه‌رده‌می دوای داعشدا عێراق شاڕێگە سەرەکییەکان دەکاتەوە

خالید تائی

دوای سێ ساڵ لە داخستنی، شاڕێگەی بەغدا-رەمادی لە 11 تەمموز کرایەوە. [خاوەنی وێنە: پەیجی فەیسبوکی پارێزگاری ئەنبار محەمەد حەلبوسی]

دوای سێ ساڵ لە داخستنی، شاڕێگەی بەغدا-رەمادی لە 11 تەمموز کرایەوە. [خاوەنی وێنە: پەیجی فەیسبوکی پارێزگاری ئەنبار محەمەد حەلبوسی]

پارێزگاکانی عێراق دەستپێکردنەوەی وردەوردەی هاتوچۆی زەمینی و بازرگانی بەخۆوەدەبینن دوای کرانەوەی رێگەی نێوان پارێزگاکان و دەرکردنی رێکخراوی "دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام" (داعش).

شاڕێگەی گرنگی بەغدا-رەمادی لە 11 تەمموز خرایەوەگەڕ بۆ هاتوچۆ دوای سێ ساڵ لە داخران.

شاڕێگه‌كه‌ یەکێکە لە گرنگترین ئەو رێگانەی بەغدای پایتەخت دەبەستێتەوە بە پارێزگای ئەنبارەوە لە خۆرئاوای عێراق و درێژدەبێتەوە بۆ سنووری ئەردەن و سوریا.

بەرپرسان وتیان شاڕێگەکە بەشێوەیەکی کاتی نۆژەنکرایەوە لەبەرئەوەی زیانی بەرچاوی ژێرخانەکەی پێویستی بە کات و هەوڵ هەبوو بۆ چاککردنەوەی. لەوکاتەوە، پردەکانی سەر رێگەکە گۆڕدران بە پردی کاتیی دیکە.

پۆلیسی عێراقی بەدرێژایی شاڕێگەی بەغدا-کەرکوك جێگیرکراون وەك بەشێك لە هەوڵە بەردەوامەکان بۆ پاراستنی ئەمنیەتی رێگەکە لەدژی هێرشی پاشماوەکانی داعش. [خاوەنی وێنە: فەرماندەیی پۆلیسی فیدراڵی]

پۆلیسی عێراقی بەدرێژایی شاڕێگەی بەغدا-کەرکوك جێگیرکراون وەك بەشێك لە هەوڵە بەردەوامەکان بۆ پاراستنی ئەمنیەتی رێگەکە لەدژی هێرشی پاشماوەکانی داعش. [خاوەنی وێنە: فەرماندەیی پۆلیسی فیدراڵی]

چەند بازگەیەکی خاوەن ئامێری سۆنەر بۆ پشکنینی ئۆتۆمبیل لەسەر شاڕێگەکە دانراون و بەردەوامیش لەلایەن هێزە ئەمنیەکانەوە چاودێریدەکرێت.

شادەمارێکی گرنگ

"رێگەکە راستەوخۆ بەغدا دەبەستێتەوە بە رەمادییەوە [پایتەختی پارێزگای ئەنبار] و بەشێکی گرنگە لەو شاڕێگە نێودەوڵەتییەی لە خۆرئاواوە درێژده‌بێته‌وه‌ بەرەودەروازەی سنوریی ترێبڵ لەگەڵ ئەردەنو دەروازەی سنوریی وەلید لەگەڵ سوریا،" ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای ئەنبار نەعیم کەعود وتی.

کەعود بە دیارونای وت: "کاتێك ئەو شاڕێگە سەرەکییە بەتەواوی لەکاردابوو [پێشئەوەی داعش بێتە ناو عێراقەوە]، پارێزگاکەمان ساڵانە بە ملیاران دۆلار داهاتی هه‌بوو."

وتی رێگەیەکی چالاکی بازرگانی بوو و پایەیەکی هەرە گرنگی ئابوریی پارێزگای ئەنبار بوو، وتیشی کە چالاکی بازرگانی وردەوردە ئاسایی دەبێتەوە.

کەعود وتی لەوکاتەوەی دەروازەی ترێبڵ کراوەتەوە لە ئابی رابردوودا، رێگەی بەغدا-رەمادی جارێکی دیکە جەنجاڵ بووە بە ئۆتۆمبیل و گەشتیار، "هەڵبەتە بەڕادەی جاران نا".

وتی دەستپێکردنەوەی ئەم چالاکییە بەشداردەبێت لە بەهێزکردنی بازرگانی و برەوسەندنی گەشت و زیادبوونی داهات.

ئەمنیەتی تەواوی ئەو شاڕێگە نێودەوڵەتییە دابینکراوە لەلایەن هێزە هاوبەشەکانەوە لە فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنەکانی جەزیرە و ئەنبار، پۆلیسی فیدراڵی، هێزەکانی پاراستنی سنوور و هێزە خێڵەکیەکان.

کەعود وتی: "کێشەی ئەمنی نەماوە. ئەوەی پێویستمانە تەنیا پاڵپشتییە بۆ چاککردنەوەی زیانەکان و کاری نۆژەنکردنەوەی رێگەکە."

کەعود وتی 100 پردی تێکشکاو لە پارێزگای ئەنبار کراونەتەوە و وتیشی "پردی ژاپۆنی" لەسەر ئەو شاڕێگە نێودەوڵەتیە لە خۆرهەڵاتی شاری ره‌مادی بەمزوانە به‌فه‌رمی ده‌كرێته‌وه‌.

رێگەی 'ستراتیژیی' موسڵ-دهۆك

سەرەڕای شاڕێگەی بەغدا-رەمادی، چەندین رێگەی دیکە لە ئەنبار لە کۆتایی 2017ەوە کراونەتەوە، لەنێویاندا رێگەی نێوان حەدیسە (خۆرئاوای پارێزگای ئەنبار) و بێجی (پارێزگای سەلاحەدین) و رێگەی نێوان بەغدا و شاری فەلوجە (خۆرهەڵاتی پارێزگای ئەنبار)، کە ناسراوە بە رێگەی کۆن.

کاربەدەستانی خۆجێیی نەینەواش لە نیوەی یەکەمی 2018 دەیان رێگەیان کردۆتەوە، بەرچاوترینیان رێگەی ستراتیژیی موسڵ بۆ شاری دهۆك بوو لە باکور.

ئەو رێگە زەمینیە، کە 5 ئازار کرایەوە، یەکێکە لە بەرچاوترین رێگەکان لەڕووی کاریگەریی ئابورییه‌وه‌ لەسەر نەینەوا چونکە پارێزگاکە بە دەروازەی فیشخاپورەوە دەبەستێتەوە لە بەری تورکیا.

ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای نەینەوا خەڵەف حەدیدی وتی داخرانی رێگەکە بۆ ماوەی سێ ساڵ زیانی بە پارێزگای موسڵ گەیاند، بەڵام هەر کە کرایەوە، شمەك رژایە نێو بازاڕەکانی موسڵه‌وه‌ و چالاکی بازرگانی تاویسەند.

حەدیدی بە دیارونای وت گەشت و گەشتیاری لەنێوان موسڵ و دهۆکیشدا هێواش هێواش گەشەدەکەن.

ئەمنیەتی گەشەکردوو

هەموو رێگە کراوەکان لەژێر ئەمنیەتی بەهێزدان چونکە بەنێو خاکی گرداوی و دۆڵی فراواندا تێپەڕدەبن.

هێزەکانی عێراق بەمدواییانە هەوڵەکانیان زیادکردووە بۆ پاراستنی ئەمنیەتی رێگەی کەرکوك-بەغداو گوندەکانی سەر ئەو رێگەیە، بەتایبەتی پارێزگای دیالە لە باکور، لە بەرامبەر هەڕەشەی چەندبارەی رووداوی تیرۆریستی لەوێ.

ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای کەرکوك مەعن حەمدانی بە دیارونای وت: "هاتوچۆ لەسەر رێگەی کەرکوك-بەغدا چیتر جێی نیگەرانی نیە چونکە بازگەی گەڕان و چاودێری لەهەموو شوێنێك جێگیرکراون و ئۆپەراسیۆنە بەردەوامەکان پاشماوەکانی داعش دەکەنە ئامانج."

وتی هاوکات، رێگەکانی کەرکوك-تکریت و کەرکوك-بێجی کە بەنێو قەزای حەویجەدا دەڕۆن و رێگەی کەرکوك-موسڵ کە بەنێو قەزای دبسدا دەڕوات، هەموویان "زۆر سەلامەتن و چالاکی هاتوچۆ ئاساییە".

وتیشی لەكاتی کردنەوەیانەوە ساڵی رابردوو لەژێر ره‌وشی ئەمنیی بەرپێگریدان.

ئەم بابەتەت بەدڵە؟

0 كۆمێنت
رێوشوێنەکانی کۆمێنت نوسین * واتە ئەم خانەیە پێویستە 1500 / 1500