دوای چەشتنی سێ ساڵ ئاوارەیی، دانیشتوانی پشتێنەی بەغدا به‌كۆمه‌ڵ دەگەڕێنەوە بۆ ماڵه‌كانیان، بەرپرسانی عێراق بە دیارونایان وت.

فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنەکانی بەغدا ناوچەی دەوروبەری بەغدای پایتەختی پاککردۆتەوە لە ئەندامانی رێکخراوی "دەوڵەتی ئیسلامی" (داعش) و حەشارگەکانیانی تێکشکاندووە، کە ببوە هۆی هەڕەشە بۆ سەر ئاسایشی پایتەخت.

فەرماندەییەکە لە بەیاننامەیەکدا رایگەیاند بە فەرمانی سەره‌کوەزیران حەیدەر عەبادی، "1,200 خێزان گەڕاونەتەوە بۆ ناوچەی نیشتەجێبوونیان لە عەرسان و 110 خێزان بۆ هەرکاوی،" له‌ باشور و باشوری خۆرئاوای بەغدا.

لە 18 تشرینی دووەم، فەرماندەییەکە رایگەیاند 3,000 خێزان گەڕاونەتەوە بۆ شوێنەکانیان لە خۆرئاوای بەغدا، بەتایبەت ئەلبو عەلوان.

فەرماندەییەکە دوو رۆژ لەوەبەر رایگەیاند كه‌ جگه‌ لەوەش، 620 خێزانی ئاوارە گەڕاونەتەوە بۆ سەعدان و عەرسان و خوزه‌یر لە باشوری بەغدا.

کەمبوونەوەی چالاکی تیرۆریزم

ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای بەغدا، غالیب زاملی، وتی هێزەکانی عێراق سەرنجێکی زۆر دەدەنە ناوچەی پشتێنەی بەغدا و "هەوڵێکی بێوێنەیان داوە لە بەدواکەوتنی شانەكان و پشتیوانانی داعش".

وتیشی ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکان یارمەتی پتەوکردنی ئەمنیەت و کەمکردنەوەی چالاکی چەکدارەکانیان داوە بەڕێژەیەکی زۆر، کە رەنگدانەوەی هەبووە لە باشتربوونی دۆخی ئەمنیدا لە بەغدا.

زاملی بە دیارونای وت: "دوای پتەوکردنی ئاسایش و پاککردنەوەی ناوچەکە لە بۆمبی دەستکرد و مین، دۆخەکە ئێستا لەبارە بۆ گەڕانەوەی خەڵکەکە بۆ ماڵەکانیان و گەڕاندنەوەی خزمەتگوزارییەکان."

زاملی وتی دانیشتوانه‌كه‌ گەڕاونەتەوە بۆ زۆربەی ناوچەکانی هاوسێی پایتەخت، وتیشی کە پشکنینی ئەمنییان بۆ ئەنجامدراوە تا دڵنیایی بدرێت لەوەی هیچ چەکدارێکی داعش دزەی نەکردۆتە نێو ریزەکانیان.

جەختیشیکردەوە لە رۆڵی گرنگی خەڵکەکە لە پاراستنی ئاسایشدا.

وتی: "هاوكاریی خێڵەکیەکان و بەشدارییان لە بنەبڕکردنی هەڕەشەی تیرۆریزمدا زۆر گرنگە."

پسپۆڕی ئەمنی، جاسم حەنون، وتی: "گەڕانەوەی خەڵکە ئاوارەکە بۆ پشتێنەی بەغدا دوای چاوەڕوانی زۆر بەبێگومان هەنگاوێکی ئەرێنیە."

حەنون بە دیارونای وت: "دەبێت کاربکەین تا [متمانەی] خەڵکی ناوچەکە ببەینەوە و رۆڵی ئەمنییان بەهێزبکەین چونکە شاره‌زای ناوچەکانیانن و دەتوانن دەستنیشانی خەڵکی نامۆ و چاودێری گومانلێکراوان بکەن."

نوێکردنەوەی پلانی ئەمنی

حەنون وتی: "پێداویستییەکی دەستبەجێ هەیە بۆ نوێکردنەوەی پلانی ئەمنی بەپشتبەستن بە سەرچاوە هەواڵگریەکان بۆ شوێنپێهەڵگرتنی شانە تیرۆریستیەکان، دانانی کەمین و ئەنجامدانی گەڕانی خافڵگیر."

وتیشی پلانە ئەمنیەکانی رابردوو زیاتر پشتیان بە بازگەی جێگیر دەبەست، "کە چیتر بەربەست نین بۆ گروپە چەکدارەکان، چونکە ئەو ناوچانە شارەزان کە لێی جێگیرکراون و دەتوانن لە زۆر رێگەی [دیکەوە] بچنە گەڕەکەکانەوە."

حەنون داوای دامەزراندنی ژوورێکی ئۆپەراسیۆنی تایبەتی کرد بۆ بەڕێوەبردنی ئەمنیەتی پشتێنەی بەغدا، بە بەشداری هەموو دەزگا ئەمنی و سەربازی و هەواڵگرییەکان.

وتی بەهێزکردنی سەقامگیری پێویستی به‌ باشتركردنی خزمەتگوزاریه‌كان هه‌یه‌ لەگەڵ برەودان بە گەشەپێدان و ئاماژەی بەوەشکرد کە زۆربەی ناوچەکانی پشتێنەکە ناوچەی کشتوکاڵین، کە گەر بێ چاودێری جێبهێڵرێن، دەبنە خاکێکی بەپیت بۆ تیرۆریستان.

دانیشتوان سوورن لەسەر پاراستنی ئەمنیەت

ئەندامی لیژنەی ئاسایش و بەرگری لە پەرلەمانی عێراق، ئەسکەندەر ویتویت، وتی: "خەڵکە گەڕاوەکە ئامادەن بەرگری لە ناوچەکانیان بکەن."

ویتویت بە دیارونای وت: "ئەم خەڵکە ئازاری زۆریان چەشتووە بەدەست تیرۆریزم و ئاوارەییەوە و نایانەوێت هەمان ئەزمون ببیننەوە."

وتی ئێستا زیاتر به‌پەرۆشن بۆ سەقامگیرکردنی ناوچەکانیان و پاڵپشتیکردنی هێزە ئەمنیەکان.

ویتویت وتی ئەمنیەتی بەغدا پەیوەستە بە ئەمنیەتی دەوروبەرییەوە، وتیشی کە ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکان بەردەوامن لە پشتێنەی پایتەخت، بەتایبەتی باخه‌كانی میوە.

ئیبراهیم تەها، 53 ساڵ، کە یەکێکە له‌وانه‌ی گەڕاوەتەوە بۆ عەرسان، ستایشی هێزە ئەمنیەکانی کرد بۆ پاککردنەوەی ناوچەکە لە ئەندامانی داعش.

عەرسان بە دیارونای وت: "بەڵێن بە هێزەکانمان دەدەین باشترین پاڵپشتیان دەبین و یارمەتییان دەدەین یاسا جێبەجێبکەن و تیرۆریزم دووربخەنەوە."