![كچێكی سوری برا پچكۆله‌كه‌ی هه‌ڵگرتووه له‌ده‌ره‌وه‌ی چادره‌كه‌یان له كه‌مپی ئاواره‌كانی مه‌رج له ناوچه‌ی غوته‌ی خۆرهه‌ڵات له دیمه‌شق. [خاوەنی وێنە: چالاكوانی بواری میدیا، ئه‌دهه‌م شه‌ریف]](/cnmi_di/images/2017/04/11/7557-Syria-east-ghouta-700_496.webp)
مه‌ده‌نیه‌كانی ناوچه‌ی غوته‌ی خۆرهه‌ڵات له دیمه‌شق به دیارونایان وت روبه‌ڕوی سه‌ختی ده‌بنه‌وه به‌ره‌و هه‌ركوێ هه‌ڵبێن، له‌كاتێكدا گیریانخواردووه له‌نێوان گه‌مارۆی رژێم و هه‌ڕه‌شه‌كانی شه‌ڕی نێوان گروپه ئۆپۆزسیۆنه دژبه‌یه‌كه‌كاندا.
وته‌بێژی سكرتێری گشتیی نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان، ستێفان دوجاریك، وتی دانیشتوانه‌كه به‌زه‌حمه‌ت ده‌ستیان ده‌گات به خۆراك و ده‌رمان و پێكدادانه توندوتیژه‌كان بوونه‌ته‌هۆی "كوژران و برینداربوون له‌نێو مه‌ده‌نیه‌كاندا و وێرانكردنی ژێرخانی مه‌ده‌نی".
وتیشی: "زۆر نیگه‌رانین له سه‌لامه‌تی و پاراستنی زیاتر له 400,000 كه‌س كه هێشتا له‌ژێر گه‌مارۆدان له غوته‌ی خۆرهه‌ڵات."
به‌ڕێوبه‌ری نوسینگه‌ی پزیشكیی مه‌رج، دكتۆر ئه‌ناس ئه‌بویاسر، به دیارونای وت: "باری پزیشكی له غوته‌ی خۆرهه‌ڵات كاره‌ساتاوییه به هه‌موو مانایەك."
ئه‌بویاسر وتی كه‌موكورتی هه‌یه له ده‌رزیی كوتاندا و بارودۆخه‌كه به‌تایبه‌تی سەختە بۆ ئه‌و نه‌خۆشانه‌ی نه‌خۆشیی هه‌میشه‌یی یان بێچاره‌سه‌ریان هه‌یه.
وتیشی: "زیاتر له 50 نه‌خۆشی گورچیله هه‌یه له غوته‌ی خۆرهه‌ڵات و ته‌نها به چوار ئامێر [ی شتنه‌وه‌ی گورچیله] چاره‌سه‌ریان ده‌كرێت كه دووانیان ناوبه‌ناو كارده‌كه‌ن به‌هۆی جارجاره له‌كاركه‌وتنیانه‌وه."
هه‌روه‌ها وتی دواهه‌مین بڕه كه‌لوپه‌لی پزیشكی بۆ چاره‌سه‌ركردنی نه‌خۆشیی گورچیله ساڵی رابردوو هاته‌ناوه‌وه و له شوباته‌وه دوو كه‌س به‌هۆی نه‌خۆشیی گورچیله‌وه مردوون.
ئه‌بویاسر وتی هیچ ده‌رزییه‌كی كوتانیش بۆ منداڵانی ژێر ته‌مه‌نی پێنج ساڵان نه‌ماوه.
نه‌بوونی ده‌رمان و خۆراك و كار
جوتیارێكی خه‌ڵكی كفه‌ر به‌تنا له غوته‌ی خۆرهه‌ڵات، موحسین كه‌بكه‌ب، وتی: "خه‌ڵكی غوته‌ی خۆرهه‌ڵات به‌ده‌ست نه‌بوونی ده‌رمان و خۆراكه‌وه ده‌ناڵێنن."
كه‌بكه‌ب به دیارونای وت شتێكی وا خۆراك له بازاڕه‌كاندا نه‌ماوه و ئه‌و كه‌مه خۆراكه‌ی هه‌شه زۆر گرانه چونكه له ده‌ره‌وه‌ی ناوچه‌كه‌وه دێت.
وتی ئه‌مه خه‌ڵكی ناچاركردووه پشت به خۆیان ببه‌ستن و به‌وه بژین كه ده‌توانن بیچێنن له كێڵگه‌كاندا و به‌خێوكردنی ئاژه‌ڵ و باڵنده بۆ گۆشته‌كه‌ی.
وتیشی به‌هۆی نرخی به‌رزی مه‌ڕوماڵاته‌وه له بازاڕ، زۆرجار كۆمه‌ڵه خێزانێك پێكه‌وه ده‌یانكڕن و به‌خێویان ده‌كه‌ن و دوای سه‌ربڕینیان گۆشته‌كه‌ی به‌یه‌كسانی له‌نێوان خۆیاندا دابه‌شده‌كه‌ن.
جگه له كه‌میی خۆراك، زۆربه‌ی خه‌ڵكه‌كه بێپاره‌شن.
كه‌بكه‌ب وتی فه‌رمانبه‌ران موچه وه‌رناگرن چونكه ده‌بێت بچن بۆ ناوچه‌كانی ژێرده‌ستی رژێم بۆ وه‌رگرنتی و ئه‌وه‌ش مه‌حاڵه.
وتیشی هه‌رچی ئه‌وانه‌شه كه به رۆژانه كارده‌كه‌ن، "له‌ئێستادا كار نیه بۆیان و گه‌ر توانیشیان كارێك په‌یدابكه‌ن له‌جیاتی پاره شمه‌كیان پێده‌درێت، وه‌ك سه‌وزه و دانه‌وێڵه، به‌رامبه‌ر ئه‌و كاره‌ی ده‌یكه‌ن".
محێدین حه‌داد كه له حه‌وش نه‌سری له غوته‌ی خۆرهه‌ڵات دوكانێكی به‌قاڵیی هه‌یه، به دیارونای وت ناچاربووه دوكانه‌كه‌ی دابخات به‌هۆی نه‌بوونی شمه‌كه‌وه.
حه‌داد وتی: "ژماره‌یه‌كی زۆر له بازرگانه‌كانی ناوچه‌ی غوته‌ی خۆرهه‌ڵات هه‌مان شتیان كرد، چه‌ند كه‌سێكی كه‌م نه‌بێت كه په‌یوه‌ندیی نزیكیان هه‌یه له‌گه‌ڵ ئه‌ندامانی گروپه چه‌كداره‌كان كه خه‌ریكی قاچاخچێتین یان كارئاسانیی بۆ ده‌كه‌ن."
وتیشی ئیتر نه‌یده‌توانی بازرگانی بكات "به‌هۆی فرۆشتنی هه‌ندێك كاڵاوه به نرخی یه‌كجار به‌رز و لاوازیی هێزی كڕینی هاوڵاتیانیش" كه ناتوانن كاڵاكان بكڕن.
شه‌ڕی نێوان گروپه چه‌كداره‌كان
چالاكوان و ئه‌ندامی لیژنه‌ی هاریكاریی غوته‌ی خۆرهه‌ڵات، محه‌مه‌د به‌یك، وتی: "وه‌ك ئەوەی نەهامه‌تیی مه‌ده‌نییه‌كان به‌هۆی گه‌مارۆكه‌وه به‌س نه‌بێت، گروپه چه‌كداره‌كانی ناو غوته‌ش ئێستا له‌نێوخۆیاندا شه‌ڕده‌كه‌ن."
به‌یك به دیارونای وت گروپه دژبه‌یه‌كه‌كان -- به‌تایبه‌تی فه‌یله‌قی ره‌حمان و جه‌یش ئه‌لئیسلام -- به‌شێوه‌یه‌كی توندوتیژانه به‌یه‌كدا ده‌ده‌ن و ئه‌مه‌ش كاریكردۆته‌سه‌ر دانیشتوانی مه‌ده‌نیی ناوچه‌كه.
وتی گروپه چه‌كداره‌كان ئه‌و مه‌ده‌نییانه‌ش ده‌ستگیرده‌كه‌ن كه به‌ره‌نگاریان ده‌بنه‌وه و ئه‌و چالاكوانانه‌ش كه هه‌وڵده‌ده‌ن به‌ئازادی هه‌ڵسوكه‌وت بكه‌ن و بنوسن.
وتیشی نوسینگه‌ی ژماره‌یه‌ك له رێكخراوه‌كانی مافی مرۆڤ و گروپه رۆژنامه‌وانییه‌كانیان داخستووه له غوته، "له‌وانه رۆژنامه‌ی ته‌له‌عنا عه‌لحورییه، نوسینگه‌ی تۆڕی حوڕاس (تۆڕی پاراستنی منداڵان)، نوسینگه‌ی گۆڤاره‌كه‌ی تۆڕی حوڕاس، نوسینگه‌ی گه‌شه و ناوه‌ندی تۆماركردنی توندوتیژی".
هه‌روه‌ها وتی سه‌ره‌ڕای ئه‌و ئاگربه‌سته‌ی ده‌ستكرا به جێبه‌جێكردنی، هێزه‌كانی رژێم به‌چڕی بۆردومانی ئاسمانیی ناوچه‌كه ده‌كه‌ن و به‌تایبه‌تی هێرشده‌كه‌نه سه‌ر شارۆچكه‌كانی حه‌ره‌ستا و عه‌ربین و دوما.
به‌یك وتی: "ئاواره‌بوونی هه‌زاران خێزانیش له ناوچه‌ی غوته‌ی خۆرئاواوه هێنده‌ی تر بارودۆخه‌كه‌ی له غوته‌ی خۆرهه‌ڵات ناهه‌مواركردووه."
وتیشی بارودۆخه‌كه له هه‌ندێك له كه‌مپه‌كاندا، به‌تایبه‌تی له مه‌رج، كاره‌ساتاوییه.
وتی كه‌مپه‌كه كه‌مترین كۆمه‌كی پێده‌گات، چونكه رێكخراوه خێرخوازیه‌كانی سه‌ربه نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان ماوه‌یه‌كی درێژه ناتوانن بێنه‌ناو ناوچه‌كه‌وه و زۆربه‌ی رێكخراوه تایبه‌ته‌كانیش كاروباره‌كانیان وه‌ستاندووه به‌هۆی كرده‌وه‌ی گروپه چه‌كداره‌كانه‌وه.
